Doktor ve hasta ilişkisi

Doktorluk, resmi ve ciddi bir meslek olmasının yanı sıra; esasen müşteri olan hastalarla geliştirilen ilişkiler bazı belli başlı ahlak ve etik kurallara göre düzenlenmektedir. Doktor ve hasta ilişkisi, son derece önemli ve de ciddiyet arz eden bir meslek ilişkisi olarak tanımlanıyor.

Öncelikle doktor ve hasta arasında bulunması gereken gizlilik, temel esastır. Bir doktor, hiçbir koşulda (hayati önem arz etmedikçe), hastasına ait özel bilgileri açıklamaz.

Bununla ilgili genel kurallar, 1998'de yürürlüğe giren hasta hakları yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Ancak pratikte uygulama olarak, çok daha eskilere dayanır. Zira benzer uygulamalar, neredeyse hekimlik mesleği icat olunduğundan beri sürmektedir.

Bu mahremiyet kuralları sadece devlet hastanelerinde değil, aynı zamanda özel hastanelerde de uygulanmaktadır. Özel hastane randevu alan hastaların da mahremiyet ilkelerinin ihlal edilmeyeceği konusunda rahat olmaları ve doktorlarına güvenmeleri gerekiyor.

Türkiye, doktor – hasta mahremiyeti konusunda sorun yaşamayan dünyanın sayılı ülkelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Pekçok üçüncü dünya ülkesinde bu mahremiyet ve etik kurallara değer verilmediği gibi, çeşitli ihlaller olmakta ve başta kadın hastalar olmak üzere, pekçok hasta mağdur olmaktadır. Türkiye'de genç kadın hastalarla ilgili doktorlar tarafından mahremiyet ilkesinin ihlal edildiği bazı durumlarla karşılaşılmış olsa da, bu ihlallerin kısa sürede önüne geçileceği düşünülmektedir.

Hasta hakları ile ilgili ilk bildiri, Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi olarak 1981 yılında yayınlandı. Dünya Tabipler Birliğinde görev yapan uzman doktorlar tarafından açıklanan bu bildirgenin en önemli maddesi; “gizli bilgiler sadece hastanın açık izni veya mahkemenin kesin isteği üzerine açıklanabilir” maddesidir. Bu madde çeşitli uzantılarla, temel insan hakları ile de ilişkilendirilmektedir.

Doktor hasta mahremiyeti, hastaların doktora olan güven derecelerini belirler. Bu da uzun vadede o ülkedeki sağlık düzeyi konusunda belirleyici olur. Öte yandan doktor hasta ilişkileri ve güvenliği, ülkelerin gelişmişlik düzeylerinde belirleyici kabul edildikleri gibi, aynı zamanda özellikle demokrasi düzeyleri açısından da belirleyicidir.

Advertorial